Projekt pod kierownictwem:
Badania dr hab. Janusza Pietrzaka koncentrują się wokół zagadnień związanych z dawną architekturą. Ostatnio realizuje on dwa programy związane z tą problematyką.
1 – Badania architektoniczne dworu w Bukowiu Dolnym, gm. Drużbice, pow. Bełchatów, woj. łódzkie (wykonawcy: Aleksander Andrzejewski, Janusz Pietrzak)
Dwór w Bukowiu Dolnym położony jest na wschodnim skraju wsi. Leży on w zniszczonym i zaniedbanym parku o powierzchni ok. 3,5 ha, z którym od północy dawne zabudowania folwarczne: czworak, obora i spichrz z XIX w. W przeszłości zabudowań tych było znacznie więcej, a sporządzony w 1845 r. opis dóbr wchodziło łącznie 14 budynków wśród których znajdował się wysoki na 7½ łokcia, długi na 42 łokcie, szeroki na 22½ łokcia …masywnie murowany… , kryty gontem pałac o 16 pokojach. Folwark ten powstał w miejscu gdzie uprzednio funkcjonowała huta szkła i przez długi czas należał do dóbr związanych z pierwotną wsią Bukowie, która dała początek dzisiejszemu Bukowiu Górnemu. Występuje on w źródłach począwszy od końca 1. poł. XVII w. i jest wówczas własnością rodziny Plichtów herbu Półkozic. Później należał on do Kobierzyckich herbu Nałęcz, a pod koniec XVIII w. do Katarzyny z Siemińskich Zarembiny, która w 1787 r. sprzedała go wraz z Bukowiem Górnym Michałowi Tomickiemu herbu Łodzia oraz jego żonie Tekli z Stokowskich. Następnie dobra przeszły w ręce ich zięcia Jana Nepomucena Mostowskiego herbu Dołęga (męża Barbary z Tomickich), który w 1837 r. sprzedał je Kazimierzowi Stokowskiemu dziedzicowi pobliskich Drużbic, zatrzymując przy tym dożywotnio … nowo w tych dobrach wystawionym pałacyku (który swym kosztem dokończy) wraz z przyległym ogrodem fruktowym oraz stajnią na koni siedem cugowych i wozownią na skład powozów… . Jeszcze w tym samym roku z powodu niemożności dotrzymania Stokowski odstąpił kontrakt synowi Jana Nepomucena Mostowskiego Maciejowi. Po jego śmierci dobra bukowieckie odziedziczyła wdowa Petronelą z Wierzbickich, która w 1858 r. sprzedała je Feliksowi Podczaskiemu herbu Rola, a ten w 1865 r. odstąpił je Teodorowi Jelnickiemu herbu Nowina. Ten ostatni zmarł w 1902 r., pozostawiając Bukowie synowi Zygmuntowi Teodorowi, który gospodarował tu aż do II wojny światowej. Po jej wybuchu folwark i dwór przejęli Niemcy, a po jej zakończeniu gospodarstwo przeszło na własność Skarbu Państwa i zostało częściowo rozparcelowane. W dworze umieszczono wówczas biura miejscowego Państwowego Gospodarstwa Rolnego (później Kombinatu Rolno-Przemysłowego w Niechcicach), a także wydzielono mieszkania dla jego pracowników. W 2007 r. za pośrednictwem Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa obiekt wrócił do spadkobierców Zygmunta Teodora Jelnickiego (zmarł w 1963 r.), a ci sprzedali go obecnemu właścicielowi.
Dziś budynek dworu w Bukowiu Dolnym ma plan w kształcie podkowy o prostokątnych częściach składowych. Do korpusu głównego (mierzącego 13,70 x 24,65 m) na narożnikach od wschodu dostawione są, usytuowane pod kątem prostym, dwa pawilony-alkierze (mierzące po 6,40 x 8,30 m), które wyraźnie występują przed ścianę wschodnią korpusu, a nieznacznie przed lico jego ścian bocznych (tj. południowej i północnej).
Obiekt ten był przedmiotem badań architektonicznych przeprowadzonych w 2010 r. W ich efekcie stwierdzono, iż najstarszą część dworu w Bukowiu Dolnym stanowi jego obecny korpus główny wzniesiony na krótko przed 1837 r. dla Jana Nepomucena Mostowskiego. Był to prostokątny, parterowy (w części podpiwniczony), frontem zwrócony na zachód gmach z wspartym sześciu kolumnach toskańskich, portykiem zwieńczonym trójkątnym, cofniętym szczytem. Układ jego wnętrz był dwutraktowy z sienią i salonem na osi. Po obu ich bokach pomieszczone były po trzy duże, asymetrycznie rozmieszczone lokalności. Dwie największe zostały z nich zostały stosunkowo szybko (FAZA IA) podzielone na mniejsze pomieszczenia. Budynek wieńczył czterospadowy dach z dwoma facjatami.
W kolejnym etapie budowy powstały pawilony-alkierze dostawione do wschodnich narożników dworu z pierwszej fazy istnienia, który tym samym stał się korpusem rozbudowanego założenia. Dobudówki były dwutraktowe, podpiwniczone, zwieńczone osobnymi czterospadowymi dachami. Dostępne były od zewnątrz, skomunikowano je też z korpusem. Powstały one niewątpliwie jako efekt realizacji jednego planu. Jednak różnice w zastosowanych w nich rozwiązaniach zdają się wskazywać, iż mogły być wzniesione w trakcie dwóch odrębnych – niezbyt odległych od siebie – działań budowlanych (FAZA II i FAZA III). Najpewniej przy okazji jednego z nich w południowej części korpusu wydzielono trakt korytarzowy i przepruto (może w miejscu okna) prowadzące doń przejście. Prace te miały miejsce najpewniej w końcu XIX lub na początku XX w., a więc w czasie gdy dwór należał kolejno do Teodora i Zygmunta Teodora Jelnickich.
Dalsze znaczące działania budowlane w obrębie dworu bukowieckiego (FAZA IV) miały miejsce dopiero po przejęciu go przez Skarb Państwa po II wojnie światowej. Obejmowały one wprowadzanie nowych podziałów wnętrz, będące następstwem przeznaczenia go na mieszkania dla pracowników miejscowego PGR-u. Zmiany te dokonywały się stopniowo przez całą 2. poł. XX w.
