Projekt pod kierownictwem:
mgr Kingi Żyto (doktorantki prof. dra hab. Jana Schustera)
Głównym celem projektu badawczego pt. „Kolia w kulturze wielbarskiej. Studia nad jednym elementem stroju kobiecego” jest analiza kompozycji pasm paciorków odkrywanych w grobach inhumacyjnych kultury wielbarskiej. Dotychczas uwagi badaczy skupiały się wyłącznie na wybranych zabytkach wchodzących w skład kolii, takich jak paciorki, wisiorki czy zawieszki. Powstały prace klasyfikacyjne pojedynczych elementów kolii ale w żadnej z nich ozdoby te nie były rozpatrywane właśnie w kontekście całych pasm.
Inspiracją do podjęcia takiego tematu były badania przeprowadzone przez skandynawskich archeologów, którzy wykazali różnice tego typu ozdób pod względem płci oraz wieku zmarłych. Udowodnili oni, że dobór elementów tworzących kolię był zamierzony i został pokierowany zasadami wynikającymi chociażby z przynależności osoby do danej osady. W rezultacie odkrywane na skandynawskich nekropolach pasma paciorków stały się identyfikatorem konkretnej grupy ludzi zamieszkującej jeden rejon.
Analiza pasm paciorków z kultury wielbarskiej ma na celu uchwycenie zachowanych układów kolii. W efekcie powstanie katalog stworzony na podstawie fotograficznej dokumentacji. Zebrany materiał zostanie podzielony na podstawie cech metrycznych oraz zależności współwystępowaniu ze sobą poszczególnych form paciorków. Niezwykle istotne jest ustalenie zmienności całej kompozycji kolii przejawiające się w jej rozmiarach i uchwycenie tego procesu w czasie. W następstwie zależność ta może przyczynić się do ustalenia dokładniejszego datowania tych pochówków, w których brakuje powszechnie używanych datowników. Badania ukierunkowane są także na uchwyceniu różnic w wyglądzie i układzie kolii, które mogą odzwierciedlać strukturę społeczno-osadniczą wewnątrz kultury wielbarskiej. Dokładniej rzecz ujmując, w skali mikroregionu, czyli np. osady lub kilku osad blisko siebie położonych. Oczywiście to zagadnienie rozpatrywane jest przez pryzmat zachowanych wielopokoleniowych cmentarzysk.
Projekt realizowany jest w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu PRELUDIUM 10.